W tym artykule przyjrzymy się bliżej (nomen omen) fizjologii wzroku najpopularniejszych zwierząt domowych: psów i kotów. Świadomość tego, jak widzi pies czy jak funkcjonuje koci wzrok, przyda Ci się podczas zabawy z pupilem. Pomoże Ci też zrozumieć specyficzne zachowania swojego zwierzaka.  

Jak widzą psy i koty? Nieostro, ale za to szeroko

Właściciele często zadają sobie pytania o to, jak psy widzą świat albo jak koty widzą ludzi. W artykule „Vision in Animals – What do Dogs and Cats See” profesor okulistyki Paul E. Miller zwraca uwagę m.in. na kwestię nieostrego widzenia u obu zwierząt.   

Psy i koty mają ograniczoną zdolność akomodacji, czyli wyraźnego widzenia przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Problem dotyczy zwłaszcza obiektów znajdujących się blisko: pies widzi wyraźnie dopiero od 35-50 cm, natomiast kot – od 25 cm. 

Domowe pupile nie należą też do dalekowidzów. Przeciętny pies widzi ok. 3,75 razy gorzej niż przeciętny człowiek, a wzrok kota jest nawet 5-10 razy słabszy niż wzrok człowieka. Co ciekawe, niektóre rasy psów (np. owczarki niemieckie) są bardziej predysponowane do krótkowzroczności niż inne.

Jednak mimo problemów z ostrością wzrok psa i kota świetnie sobie radzi z szeroką perspektywą i widzeniem peryferyjnym. Podczas gdy pole widzenia człowieka wynosi 180°, kot widzi na szerokość 200°, a pies – aż 240°. 

Wzrok psa i wzrok kota vs ruchome obiekty

Zastanawiasz się, dlaczego Twój kot czasami nie dostrzega miski z karmą pod swoim nosem, ale potrafi upolować muchę w locie? Otóż koty szybciej zauważają obiekty ruchome niż nieruchome, dzięki czemu świetnie sobie radzą z polowaniem na myszy i ptaki. 

A jak widzą psy? Doświadczenie z udziałem psów policyjnych z 1936 roku wykazało, że najlepsze psy potrafią rozpoznać ruchomy obiekt z odległości 900 metrów, ale nieruchomy – już z maksymalnie 585 metrów. 

Poza tym, psi wzrok (podobnie jak koci) wykazuje wyższą czułość na częstotliwość migotania niż wzrok człowieka. Można zobrazować to tym, jak pies widzi ekran włączonego telewizora. Podczas gdy według Ciebie film wyświetla się płynnie, psy widzą migoczące obrazy. To może wyjaśniać, dlaczego psy tak chętnie „przesiadują” przed telewizorem. 

Jak widzą koty w warunkach słabego oświetlenia?

Kotowate to drapieżniki, które w środowisku naturalnym polują na swoje ofiary po zmierzchu. Na podstawie artykułu profesora Millera wiadomo, że to, jak widzą koty w nocy wynika między innymi z:

• niskiego progu wykrywania światła (ok. 7 razy niższy niż u ludzi);
• błony odblaskowej, która odbija nawet 130 razy więcej światła niż dno oka człowieka;
• kształtu źrenicy;
• dużej, zaokrąglonej rogówki;
• tylnego umiejscowienia soczewki;
• siatkówki zbudowanej w ok. 95% z pręcików, które umożliwiają widzenie nocne.

Czy wiesz, że źrenica kota (o charakterystycznym kształcie pionowej szczeliny) może rozszerzać się aż 135-krotnie? U człowieka możliwe jest jedynie 15-krotnie jej poszerzenie.

Taka fizjologia oka jest typowa dla drapieżników polujących za dnia i w nocy, które zasadzają się na swoją ofiarę. Możesz przeczytać o tym w artykule profesora Martina Banksa i współpracowników opublikowanym w ScienceAdvances.

Jak widzi pies w nocy?

Według profesora Millera psy posiadają te same cechy przystosowawcze do gorszych warunków oświetleniowych co koty, jednak są one słabiej rozwinięte. Jak widzą psy? Otóż psy dostrzegają w ciemnościach więcej niż człowiek (choć mniej niż koty), a w pełnym świetle radzą sobie nieco lepiej niż koty. Cechy te mają ułatwić dzikim psowatym polowanie w różnych warunkach oświetleniowych.

Przeczytaj również: Mruczenie kota – jakie korzyści zdrowotne niesie?

Jak pies widzi kolory? Czy kot doceni kolorową piłkę?

W artykule „Postrzeganie i kategoryzacja barw (świat ludzi i zwierząt)” profesor Andrzej Narloch podaje, że pies nie rozróżnia czerwieni i zieleni, podobnie jak człowiek daltonista. Ponieważ psie oko jest wyposażone tylko w dwa rodzaje czopków, psy widzą głównie żółty, niebieski oraz odcienie szarości. Wiedza o tym, jak psy widzą kolory, może Ci pomóc w wyborze zabawek oraz innych akcesoriów dla swojego pupila. 

A jak widzą koty? Podobnie jak psy, mruczki również widzą głównie dwie barwy: żółtą i niebieską, choć rozróżniają więcej odcieni szarości niż człowiek. Ponieważ koty polują głównie po zmroku, barwy nie mają dla nich aż takiego znaczenia – bardziej istotne jest natężenie światła oraz zdolność do wykrycia ruchu także w widzeniu peryferyjnym.