Wbrew pozorom zwierzę nie musi spędzać kilku godzin na otwartym słońcu czy biegać ponad miarę w upale, by ucierpieć z powodu przegrzania lub udaru. Wystarczy, że jest duszno, a pies przebywa w zamkniętym pomieszczeniu – nie tylko samochodzie, ale budzie a nawet pokoju.
Zamknięte, wystawione na działanie promieni słonecznych przestrzenie bardzo szybko się nagrzewają i mogą stanowić śmiertelną pułapkę dla czworonoga. W takich przypadkach istotna jest szybkość działania. Przede wszystkim warto wiedzieć, jakie są objawy przegrzania u psa i jak można mu pomóc.
Czy wszystkie psy są w podobnym stopniu narażone na przegrzanie?
Najbardziej zagrożone są psy, których mechanizm oddawania ciepła nie jest w pełni sprawny. Dotyczy to zwłaszcza ras brachycefalicznych, czyli charakteryzujących się krótkim, spłaszczonym pyskiem.
W grupie ryzyka znajdują się także psy w podeszłym wieku, szczenięta i te o ciemnym umaszczeniu. Szczególnie narażone na przegrzanie są również psy cierpiące z powodu innych dolegliwości zdrowotnych – chorób krążenia, układu oddechowego i nerwowego czy nadwagi.
Twój pies nie należy do żadnych wymienionych? Mimo wszystko pamiętaj, że udar może dotknąć każdego. Stąd istotna jest wiedza, jak rozpoznać przegrzanie i w jaki sposób pomóc w takiej sytuacji pupilowi.
Termoregulacja u psów – poznaj funkcjonowanie psiego organizmu
Psy mają, na swoje nieszczęście, dość ograniczone możliwości oddawania nadmiaru ciepła. Gruczoły potowe, w przeciwieństwie do człowieka, nie są zlokalizowane na całym ciele, a jedynie w okolicach łap. Z tego powodu ich organizmy wykształciły dodatkowe sposoby na chłodzenie organizmu.
Podstawowym mechanizmem jest ziajanie, czyli otwieranie pyska i dyszenie, które za sprawą parowania pozwala pozbyć się większości nadmiaru ciepła. Dodatkowym sposobem są reakcje fizjologiczne, takie jak rozszerzanie naczyń krwionośnych i przyspieszenie krążenia krwi.
Powyższe procesy uruchamiane są w sytuacjach, które sprzyjają przegrzaniu – są swoistym zachowaniem obronnym. Jeśli nie zadziałają prawidłowo, czy też wystarczająco efektywnie, a pies zbyt długo przebywa w nieprzyjaznym środowisku, może dojść do hipertermii.
Hipertermia, czyli jaką temperaturę powinien mieć pies?
Prawidłowa temperatura psa oscyluje pomiędzy 37,5 a 39,2 stopnia Celsjusza. Różnice spowodowane są wielkością oraz wiekiem zwierzęcia. Podwyższenie ciepłoty ciała, czyli hipertermia, jest stanem nagłym, którego objawy pojawiają się niemal błyskawicznie, jako że pies nie potrafi sobie samodzielnie poradzić z konsekwencjami przegrzania.
Wyróżnić możemy kilka sytuacji, w których mowa o hipertermii, a tym samym podzielić ją na kilka rodzajów:
- hipertermia powysiłkowa – temperatura wzrasta na skutek nieznacznej aktywności fizycznej;
- hipertermia złośliwa – jej przyczyną są zaburzenia metabolizmu wapnia na poziomie komórkowym, jest zjawiskiem rzadko diagnozowanym, zwykle po podaniu niektórych leków;
- gorączka – wzrost temperatury na skutek toczącego się w organizmie procesu zapalnego, możemy o niej mówić w przypadkach, gdy ciepłota ciała przekracza 39,2 stopnie Celsjusza;
- udar cieplny – stan, za który odpowiada przegrzanie organizmu, zwykle za sprawą wysokiej temperatury lub wilgotności powietrza czy bezpośredniego działania promieni słonecznych, ciepłota ciała rośnie nawet do 40,5-43 stopni Celsjusza, co może prowadzić do znacznych uszkodzeń wewnętrznych, w tym zgonu.
Przegrzanie psa – objawy
W niesprzyjających warunkach większość psów opada z sił. Kiedy na zewnątrz skwar, nawet leniwy spacer może sprawić, że Twój pupil będzie zmęczony bardziej niż zwykle i z wielkim trudem wróci do domu, by tam wciąż dyszeć czy snuć się pod nogami. Takie zjawisko nazywane jest wyczerpaniem upałem.
Dobrze jest w takiej sytuacji obserwować czworonoga, by w razie najgorszego, być w stanie niezwłocznie zareagować. Kiedy mamy do czynienia ze zwykłym zmęczeniem upałem, a kiedy przegrzaniem?
Jak zdiagnozować udar cieplny u psa?
Na skutek przegrzania organizmu może dojść do udaru. Mowa o nim, kiedy ciepłota ciała przekroczy 40,5 stopnia Celsjusza. Jak wspominaliśmy, jest to stan nagły, który stanowi bezpośrednie zagrożenie życia. Z tego powodu konieczne jest szybkie działania. Po czym poznać udar słoneczny u psa? Wczesna faza udaru objawia się:
- podwyższoną temperaturą,
- nadmiernym ziajaniem,
- ślinieniem (ślina jest gęsta i kleista),
- suchymi i przekrwionymi błonami śluzowymi,
- apatią
- niezbornością ruchową
- szybkim tętnem obwodowym (najlepiej sprawdzać je na tętnicy udowej),
- przyspieszoną akcją serca,
- wymiotami lub biegunką,
- drgawkami mięśniowymi,
- utratą przytomności.
Jeśli pies dalej będzie się przegrzewać, na skutek wycieńczenia organizmu, zaczną się pojawiać kolejne objawy. Tym razem wstrząsu:
- spłycenie oddechu,
- szarość błon śluzowych,
- ledwo wyczuwalne tętno obwodowe,
- śpiączka,
- zgon.
Musisz wiedzieć, że temperatura powyżej 42-43 stopni wywołuje w organizmie zwierzęcia nieodwracalne zmiany, najczęściej uszkodzenia narządów wewnętrznych. Dlatego tak istotny jest czas. Od tego, jak długo pies narażony jest na przegrzanie, zależeć będzie jego stan i ryzyko ewentualnych powikłań.
Pierwsza pomoc w przypadku przegrzania psa
Jeśli zauważysz jakiekolwiek alarmujące sygnały, działaj niezwłocznie. W pierwszej kolejności postaraj się przenieść psa w zacienione, chłodniejsze miejsce. Co istotne, chłodne nie oznacza zupełnie zimne. Nie polewaj czworonoga lodowatą wodą czy nie umieszczaj go w wypełnionej takim płynem wannie. Nie pomożesz, a wręcz zaszkodzisz, narażając go na szok termiczny.
Zamiast tego przyłóż zwilżoną szmatkę lub ręcznik do pachwin, poduszek na łapach psa, a także szyi i głowy, pomagając w procesie chłodzenia. Jeśli pies jest przytomny, warto poić go chłodną wodą. Dobrze zmierzyć też psu temperaturę. Jest stanowczo za wysoka, a stan zwierzęcia jest niepokojący?
W takiej sytuacji nie próbuj działać na własną rękę. Co robić, gdy pies dostanie udaru słonecznego? Pod żadnym pozorem nie podawaj jakichkolwiek leków lub nie karm pupila. Niezbędna będzie szybka wizyta u lekarza weterynarii, który będzie w stanie się nim profesjonalnie zająć. Poda psu elektrolity lub – w razie potrzeby – leki nasercowe czy regulujące poziom cukru. Konieczna może się okazać dłuższa hospitalizacja.
Lepiej zapobiegać niż leczyć, czyli sprawdź, jak przeciwdziałać przegrzaniu u psa
Jak dbać o swojego czworonożnego przyjaciela, by uchronić go przed udarem? Przede wszystkim zwracaj uwagę, by nie przebywał zbyt długo na otwartym słońcu lub w dusznych pomieszczeniach. Unikaj spacerów w ciągu dnia i zapewnij mu stały dostęp do świeżej, chłodnej wody.
Warto zmodyfikować także jego dietę, minimalizując porcje i stawiając na wysokiej jakości karmy mokre, które dodatkowo zadbają o właściwe nawodnienie organizmu.
Zapomnij o ciasnym kagańcu, który uniemożliwi mu ziajanie. Zamiast niego postaw na inne psie akcesoria, takie jak maty czy kamizelki chłodzące, które nie tylko zwiększą jego bezpieczeństwo, ale i komfort w czasie upałów.
Przed Tobą wakacje? Planujesz podróż z pupilem? Przeczytaj nasz artykuł o chorobie lokomocyjnej u psa i sprawdź, jak jej zapobiegać.