Nie ma chyba drugiego tak "jamnikolubnego" kraju jak Polska. Szczególną popularność jamniki zyskały w latach 80. i 90. ubiegłego stulecia. Wtedy to, dzieci uczyły się w przedszkolu wierszyków i piosenek "o jamniczku", a prawie każda ciocia, babcia czy sąsiadka miała właśnie takiego pieska. "Prawie każda", ponieważ, można się też było zdecydować na pudelka lub "sarenkę" (pinczera miniaturowego). Innych opcji nie było :) Generalnie panowała zasada: myślisz mały pies, mówisz jamnik :) Jamnik stał się towarzyszem ludzi starszych, "małym psem do bloku" oraz niekłopotliwym (ze względu na rozmiary) psem rodzinnym.
Czy użytkowy pies myśliwski odnalazł się w roli psa maskotki? Zdecydowanie tak, chociaż pewne cechy typowe dla rasy mogły stanowić wyzwanie dla osób niedoświadczonych :) Jamnik jest bardzo pewny siebie, również w kontaktach z dużo większymi psami. Inteligentny, ciekawski, często niezależny. Aktywny i radosny, zawsze czerpie radość z długich spacerów. Uwielbia kopać (również w wypielęgnowanym ogrodzie!). O skuteczności podczas polowania często decydowały takie cechy jak upór, odwaga, zawziętość czy samodzielne podejmowanie decyzji. Dlatego jamnik potrafi się odnaleźć niemal w każdej sytuacji i ma opinię psiego indywidualisty. Funkcjonuje nawet powiedzenie: "Są psy i są jamniki".
Obecnie, psy tej rasy odeszły w cień. Ustąpiły miejsca psom z grupy III i IX FCI (yorkshire terrier, shih-tzu, buldog francuski, chihuahua). Stały się zbyt zwyczajne, zbyt "oczywiste" na dzisiejsze czasy. W zasadzie można się tym faktem cieszyć, ponieważ popularność danej rasy nigdy nie służy psom.
Jamniki wywodzą się od psów gończych i znane były już w średniowieczu. Używane były do polowań wszechstronnie - jako pies norujący, gończy i tropiący. Jamniki "wspomagały" skuteczność myśliwych na i pod ziemią. Ich specjalnością stało się oczywiście norowanie. Jamniki standardowe polowały na lisa, jamniki królicze wciskały się w najciaśniejsze zajęcze norki. Po dziś dzień są cenionymi przez myśliwych psami, a właściciele renomowanych hodowli często są jednocześnie członkami Polskiego Związku Łowieckiego. Jamniki poddawane są też próbom i konkursom pracy.
Ojczyzną jamnika są Niemcy, najstarszy klub tej rasy został założony w 1888 roku.
Jamniki to psy o wydłużonej, zwartej i dobrze umięśnionej sylwetce. Krótkie kończyny nie wpływają na jakość ruchu, chód jamnika jest płynny i energiczny, a sam jamnik zadziwiająco zwinny, ruchliwy i szybki.
Jamniki występują w trzech rozmiarach, określanych obwodem klatki piersiowej:
powyżej 35 cm przypisane jest jamnikom standardowym, 30-35cm osiągają jamniki miniaturowe, poniżej 30 cm to rozmiar jamnika króliczego.
Masa ciała jest proporcjonalna do wielkości psa, a jej górna granica to 9kg.
"Klasyczny" jamnik jest krótkowłosy. Jego sierść jest lśniąca, gładka i przylegająca, a wbite w tapicerkę kanapy czy polarowy koc włosy - niemożliwe do usunięcia :)
Pielęgnacja jamnika krótkowłosego jest nieskomplikowana. W okresie linienia czeszemy psa gumową rękawicą dla psów krótkowłosych, kąpiemy w razie potrzeby.
Dzięki domieszce krwi terriera i sznaucera uzyskano odmianę szorstkowłosą. Włos jest szorstki, z podszerstkiem, na kufie nieco dłuższy - tworzy brodę, a nad oczami piękne krzaczaste brwi. Jamniki szorstkowłose wymagają trymowania/strzyżenia sierści co ok. 3-4 miesiące.
Jamnik długowłosy wyhodowany został przez skrzyżowanie ze spanielami. Jego prosty, błyszczący włos, jest "zaopatrzony" w podszerstek, pięknie zdobi jamniczą szyję, łapki, podbrzusze i oczywiście ogon. Jamnika długowłosego trzeba regularnie wyczesywać.
Na co jeszcze zwrócić uwagę? Oczywiście na uszy :) Regularnie je czyścimy i usuwamy rosnące w kanale słuchowym włosy. Ucho jamnika jest duże i "klapnięte", a tym samym narażone na częste infekcje (słaba wentylacja ucha) oraz na....pobrudzenie. Jamniki z wielką ochotą węszą w zaroślach, maczając jednocześnie swoje piękne uszy w błocie. Z myślą o jamnikach zaprojektowano też głębokie miski o małej średnicy, tak by podczas jedzenia i picia pies nie pobrudził uszu.
Jamniki występują w kilku odmianach barwnych:
jednokolorowe - głównie odcienie rudego (dopuszczalny czarny nalot oraz niewielkie białe znaczenia)
dwukolorowe - brązowe podpalane, czarne podpalane
marmurkowe (red merle, blue merle) - bardzo rzadko spotykane, u psów o tym umaszczeniu dopuszczalna jest inna barwa oczu niż brązowa.
Zdrowie:
Budowa anatomiczna jamnika predysponuje go do występowania schorzeń kręgosłupa (zwyrodnienia, wypadnięcie dysku). To, jak prędko i czy w ogóle problem się pojawi, zależy w dużej mierze od ogólnej kondycji psa i warunków, w jakich żyje. Przede wszystkim nie można dopuścić do otyłości, a nie jest to łatwe, bo jamniki zwykle mają ogromny apetyt i wyjątkowy talent do wyłudzania smakołyków. Warto też wzbogacić dietę jamnika suplementami zawierającymi tzw. chondroprotetyki (glukozamina, chondroityna). Należy też zadbać o to, by nasz pupil jak najrzadziej spotykał na swej drodze schody.
Poza tym jamniki cieszą się raczej dobrym zdrowiem i są długowieczne.
autor: Liliana Bonk